Friese merklap met blauwe koe


Geplaatst op: 25-05-2011 door: Gieneke Arnolli

In een reactie op de blog schrijft Marijke over haar Friese merklap waarop een blauwe koe is geborduurd. Dit naar aanleiding van de merklap van Romelia van Haarsma in het boek Letter voor Letter.



 Ze vertelt dat er werkelijk ‘ blauwe’ koeien bestaan, die tegenwoordig Belgische blauwe worden genoemd. Omdat de koe op Romelia’s merklap ook zo blauw is had ik in de voorbereiding op het boek ook gezocht naar blauwe koeien. Die ontdekte ik toen in een scriptie over oude koeienrassen. Maar in de 18de eeuw werd een blauwe koe met een blauw-zwart en wit gespikkelde huid nog niet als ‘Belgisch’ betiteld.

Romelia was de dochter van Arent van Haersma, grietman van Achtkarspelen en Anskjen Doys. Een grietman (letterlijk: hij die groet) is deels een voorloper van de huidige plattelandsburgemeester in de provincie Friesland, en deels de voorloper van een rechter, enigszins te vergelijken met de huidige kantonrechter. De grietmannen werden oorspronkelijk bij toerbeurt gekozen of aangewezen, door samenwerking van de stadhouder en de Gedeputeerde Staten. Maar het ambt van grietman is in veel grietenijen lang aan dezelfde voorname en rijke families zoals de familie van Haersma verbonden geweest. Romelia woonde op Siccamastate, ten zuidwesten van Augustinusga. De familie bezat ook Haersmastate, ten westen van Buitenpost.

Uit een advertentie in de Leeuwarder Courant, na het overlijden van haar moeder Anskjen Doys blijkt dat de familie een boerenbedrijf had. Er werd een boelgoed aangekondigd voor 9 april 1765, waar onder andere: een meenigte Koeijen en Paarden, waaronder twee extra fraaije Koers-Paarden te koop waren. Romelia was toen allang het huis uit en had twee dochters met met de 24 jaar oudere jonkheer Epo Sjuck van Burmania. Misschien hadden haar ouders inderdaad blauwe koeien in hun grote veestapel. Maar het doet me het meeste denken aan een tegeltableau met een koe, die ze als voorbeeld gebruikt zou kunnen hebben. Die waren in de tegelwanden rechts naast de schouw op veel grote boerderijen in Friesland te vinden. Links was er dan een tableau met een paard.



Als voorbeeld daarvoor werd bijvoorbeeld een gravure van Antonio Tempesta (1555-1630) gebruikt. De overgebleven tegeltableaus met koeien dateren van na 1785, maar aan deze merklap te zien, zouden er eerder al dergelijke tableaus moeten zijn geweest.

Reacties

Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst
Impres Internet Groep B.V. te Zwolle