Collectie museum: Merkletterlap van Christina Ansk van Burmania met wapen Burmania, gemerkt C.B. 7 oktober 1758

  • Maakster: Burmania, Christina Ansk van
  • Vervaardigingsdatum: 1758
  • Afmeting: 47.5 x 50.0 cm
  • Plaats vervaardiging: Cornjum
  • Voorkant
  • Achterkant
Merklap

Reacties

Er zijn bij deze merklap nog geen reacties geplaatst

Informatie

Deze grote lettermerklap is in 1758 gemaakt door freule Christina Ansk van Burmania, 11 jaar. Zij woonde op Martenastate in Cornjum. Haar vader, Epo Sjuck van Burmania was burgemeester van Dokkum en zat in de gedeputeerde Staten van Friesland. Behalve de grote initialen C.B. midden onder, zijn alle motieven willekeurig over de lap verdeeld. Zij borduurde het familiewapen even groot als de versierde molen ernaast. De initialen van haarzelf en haar familieleden zijn gekroond, evenals de zes G’s, die staan voor Gezegd, Gezocht, Gevonden, Gekocht, Geknoopt, Gebonden. Dit staat voor het gebruik van de ‘knottedoek’, een geborduurde zakdoek gevuld met dukaten en losjes geknoopt, waarmee een jongeman zijn huwelijksaanzoek deed. Als zijn geliefde de knoop aantrok, accepteerde ze hem als echtgenoot. Een opvallend motief is het brouwhuis met de putstoel, rechtsboven. Bier met een laag alcoholgehalte van 3% was de algemene drank voor jong en oud. Brouwerijen waren overal waar over goed vers water kon worden beschikt. In 1749 waren er wel 112 brouwers in Friesland. De lap is ingelijst geweest. Door zuur karton in de lijst is het linnen bruin geworden, waardoor de motieven minder goed te zien zijn.

Uitgelicht!

  • Brouwhuis
    • Brouwhuis
    Een brouwhuis is een brouwerij. Met een ‘putstoel’ werd water uit de gracht geput. Via goten liep dit naar de brouwerij. Onder de goten liggen biervaten. Omdat de kwaliteit van drinkwater vroeger slecht was, dronk iedereen licht bier, ook kinderen.
  • Initialen met kronen
    • Initialen met kronen
    Als meisje van adel was het vanzelfsprekend dat Christina boven de initialen van haar familie een kroon borduurde. Een kroon met vijf parels hoort bij de titel jonkheer of jonker.
  • Wapen Burmania
    • Wapen Burmania
    Het schild is gevierendeeld. De halve adelaar staat in het eerste kwartier, een klaverblad aan een stronkje staat in het tweede en derde kwartier en een zittende rode leeuw in het vierde kwartier.
  • Wasmand of naaimand
    • Wasmand of naaimand
    Manden werden gebruikt om wasgoed te verzamelen. Doordat een gevlochten mand luchtig is gaat het vuile goed niet zo stinken. Ook werd naaigoed om te verstellen in een mand bewaard.
  • Molen
    • Molen
    Een molen is een motief uit de eigen omgeving. Dit verwijst waarschijnlijk naar de Grote Molen in Dokkum, waar Christina’s vader een van de burgemeesters was. Deze molen heeft een versierde kap.
  • Naaikussen
    • Naaikussen
    Om goed te kunnen borduren ging een meisje op een rechte stoel zitten, met haar voeten op een stoof. Op haar schoot had ze een kussen, waar ze haar merklap aan vast kon spelden. Zo had ze de juiste houding om te borduren of te naaien.
  • Huis
    • Huis
    Een 17de-eeuws huis met een trapgevel en een stoep is een motief dat vaker op 18de- en 19de-eeuwse Friese merklappen voorkomt. Misschien verwijst dit huis naar Dokkum, waar Christina’s vader een van de burgemeesters was.
  • Zes maal G
    • Zes maal G
    Zes maal G is: gezegd, gezocht, gevonden, gekocht, geknoopt, gebonden. Dit verwijst naar de 17de-eeuwse knottedoek. Een jongeman gaf zijn geliefde een losjes geknoopte zakdoek met geld. Als zij de knoop aantrok, accepteerde ze hem.
  • Vaas anjers
    • Vaas anjers
    In de Middeleeuwen was de anjer symbool voor Maria, de moeder van Jezus. In de beeldende kunst is een rode anjer het symbool van de verloving.
  • Grondje
    • Grondje
    Een grondje, een lijn waarop allerlei motiefjes zijn verzameld, komt veel voor op Friese merklappen. Op het grondje staan vaak een poort, molen en kerk. Op de lijn groeien boompjes en planten en daartussen staan vogels en dieren zoals hert en konijn.
  • Bruine verkleuring
    • Bruine verkleuring
    Als een merklap is ingelijst op een achtergrond van zuur karton, verkleurt het linnen in de loop van de tijd en wordt het bruin. Tegenwoordig is er zuurvrij karton in de handel. Dan verkleurt het linnen niet.

Kenmerken

Objectnaam
Objectnummer
  • T1952-129
Eigenaar
  • Fries Museum
Opschriften
Afmetingen
  • 47.5 x 50.0 cm
Technieken
Motieven
Materiaal
Impres Internet Groep B.V. te Zwolle